Anarchief

Het Anarchief is een anarchistisch archief. Het bevat voornamelijk boeken, brochures en tijdschriften, naast catalogen van anarchistische uitgaven/uitgevers , enkele affiches en archiefstukken in de striktere zin van het woord (notulen van vergaderingen, correspondentie, losbladige pamfletten, postkaarten…).

In principe worden geen werken uitgeleend. Wel kunnen ze op aanvraag in de infotheek geraadpleegd worden. Er kunnen ook kopies van genomen worden.

Om een idee te krijgen van wat het anarchief zoal omvat, zijn er online lijsten te raadplegen :

Het archief is ontstaan in 1990 toen mensen van Zwart & Rood vzw (distributie van anarchistische uitgaven) de kans kregen om een anarchistische privébibliotheek in zijn geheel over te kopen. Dat waren vijf bananendozen vol met anarchistische boeken in voornamelijk het Nederlands en het Duits uit de jaren 70 en 80, waarvan verschillende toen al reeds moeilijk te vinden waren. Omdat we het zonde vonden om het uit elkaar te halen en apart te verkopen, is toen het anarchief opgericht.

Door giften (zoals een reeks brochures uit de jaren 1900-1930 in perfecte staat) en gerichte aankopen van tweedehandboeken op anarchistische boekenbeurzen is de collectie stelselmatig uitgebreid. Het anarchief kreeg ook een stevig duwtje in de rug toen halverwege de jaren 2000, in Nederland twee archieven fusioneerden en de dubbels aan het anarchief geschonken werden. In 2011 kwam daar dan ook nog eens het tijdschriftenarchief van het Franse CPCA (Centre de Propagande et de Culture Anarchiste) bij.

Momenteel (ca 2016) bevat het archief zo’n 5000 items, waarbij een tijdschriftreeks als één item gezien wordt. Naast een behoorlijk grote Engelstalige collectie, en Franstalige tijdschriften uit de jaren ’70 en ’80, is het vooral het Nederlandstalige deel dat reeds goed is uitgebouwd: van zo’n drie kwart van alle verschenen Nederlandstalige anarchistische uitgaven in boekvorm kan een exemplaar in het anarchief gevonden worden en bij benadering 1 op de 5 brochures. Voor de tijdschriften is er een samenwerking met de Gentse infotheek (zie verder). Wellicht mag gezegd worden dat het hier om het grootste anarchistisch archief in België gaat. Al bevatten het AMSAB (socialistisch archief in Gent), het Mundaneum (museum/archief in Mons) en de ULB (Université de Bruxelles) ook belangrijke collecties anarchistica.

Het anarchief beperkt zich in thema’s tot anarchisme en aanverwante (zoals antimilitarisme, provo, situationisme, bepaalde delen van het progressieve vrijdenken, alsmede geschriften van tegenstanders over anarchisten en anarchisme). Uitzondering: ook een aantal niet-anarchistische werken door anarchistische uitgevers uitgegeven (zoals uitgaven van de Roode Bibliotheek) worden verzameld.

Wat de tijdschriften betreft zijn er naast de anarchistische onder andere ook antifa, minder courante radicale vredes-, gender of milieutijdschriften en ook een collectie zines.

Omdat de infotheek al langer een groot aantal anarchistiche tijdschriften bezit, wordt deze afdeling ook als archief bijgehouden en is er een soort verdeling tussen anarchief en infotheek ontstaan. Als vuistregel geldt dat anarchistische tijdschriften van voor 1980 bij voorkeur in het Anarchief terecht komen, van andere tijdschriften wordt eerst nagegaan of ze de bestaande collectie in de infotheek kunnen vervolledigen. Van recentere anarchistische tijdschriften die thematisch of meer theoretisch zijn, zoals De As of The Raven wordt er niet alleen in de infotheek, maar ook in het anarchief een reeks bewaard. Verder zijn er ook enkele overlappingen mogelijk, die een gevolg zijn van de wijze en het tijdstip van verwerving (De collectie van het CPCA is niet uitgesplitst, maar in zijn geheel in het Anarchief opgenomen).

SCHENKINGEN WELKOM!
Heb je nog anarchistische boeken, brochures, tijdschriften of archiefstukken liggen die je van plan was om weg te doen, of die je graag zou bewaard zien in een archief, meld het ons op anarchief@ymail.com!
We maken dan een afspraak hoe dat best kan geregeld worden.

Ook werken waarvan al een exemplaar in het archief aanwezig is zijn welkom. In eerste instantie wordt dan vergeleken welk exemplaar het beste is, en vervolgens wordt het dubbel gereserveerd voor andere anarchistische archieven en bibliotheken.
Momenteel krijgen de volgende organisaties de eerste keus (in volgorde):
– uitruil van dubbels tussen de zusterarchieven AAA en Anarchief
– CIRA (Centre International de Recherches Anarchistes in, Genève, het grootste anarchistische archief in Europa)
– Infotheek (anarchistische bibliotheek in Gent, krijgt na het AAA de eerste keus als het om tijdschriften na 1980 gaat)
– andere anarchistische bibliotheken in Nederland en België
Pas daarna komen dubbels in aanmerking voor eventuele verkoop ter ondersteuning van de werking.